Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın hazırladığı Emeklilikte Yaşa Takılanlar ya da kamuoyunda bilinen haliyle EYT düzenlemesinin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden (TBMM) geçmesine sayılı günler kaldı. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olan kadınların 20; erkeklerin ise 25 yıl sigortalılık süresi ile 5 bin prim günü bulunması halinde yaş beklemeksizin emekliliği mümkün hale getirecek olan EYT düzenlemesi kapsamında bağlanacak olan maaşlara ilişkin sıcak gelişmeler yaşandı.
Emeklilik maaşlarının hesaplamasını yapan Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bu hesaplamaları gerçekleştirirken katsayı gibi pek çok parametreyi baz aldığını bu nedenle prim ya da hizmet yılı gibi farklılıklardan kaynaklı olarak herkesin tek bir tutardan emekli maaşı almasının mümkün olmadığını defalarca kez açıklamıştı. EYT düzenlemesinde de aynı katsayı oranlarına bağlı kalacak olan SGK’nın hesabını yükseltecek ve emekli maaşını artıracak formül, sosyal güvenlik uzmanlarından geldi.
MAAŞ YÜKSELTMENİN FORMÜLÜ BORÇLANMADA
Bilindiği üzere 23 yıldır Türkiye’de emeklilik için yaş bekleyen kişilerin sorunu haline gelmiş olan EYT, sadece onay aşamasında. Onayın ardından yürürlüğe girecek olan EYT düzenlemesi kapsamında az olan prim ve çalışma yılı, yaşı beklenen süreye kadar çalışılmasından daha az bir maaş ortaya çıkarabilir. Bunun için kaygılananlara açıklama sosyal güvenlik uzmanlarından geldi.
Sosyal güvenlik uzmanlarının bildirdiği göre, prim süresi yetmeyenlerin sıklıkla başvuru yaptığı borçlanmalar yalnızca yeterli olmayan primleri doldurmak için değil. Aynı zamanda borçlanmaya giden EYT’lilerin emeklilik hakkını elde ettikten sonra borçlanmaya gittiğini bildirmesi halinde maaş bordrolarında vergi hesabı yapılmayacak. Bu vergi yükü emekli maaşında da olmayacağı için çalışmayanlar da ise yüksek emekli maaşı garanti olacak.
BORÇLANMA MAAŞI 1.152 TL ARTIRACAK
Askerlik veya doğum borçlanması yapacak olan EYT’liler için bir hesaplama da yapan sosyal güvenlik uzmanları, maaşların borçlanma ile artacağı ortalama ücreti hesapladı. Bu kapsamda brüt 17.500 TL maaşı olan bir çalışan için hesaplamayı yapan uzmanlar, çalışanların net maaşı için; ‘1.312 TL SGK işçi payı, 56 TL damga vergisi, 1.152 TL gelir vergisi kesintisi yapıldıktan sonra net maaşı 14.978 TL’ şeklinde bir hesap ortaya koydu. Uzmanlar ardından ise şu ifadeler ile aradaki farkın 1.152 TL olduğunu anlattı:
“Bu emekli çalışan eğer borçlanma yapmış olsaydı brüt maaşından gelir vergisi için bir kesinti yapılmayacaktı. Bu hesaplamaya göre de 1.152 TL daha fazla maaş alacak ve net maaşı 16.130 TL olacaktı.”